| Stad | |
| Naom | Gäörne |
|---|---|
| Spraok | Zuuch "spräök" |
| Glouf | Euverwaegendj kaddeliegk |
| Inwoeanerstaal | 1.225 |
| Börgersmeister | Bèr Mans |
| Gelaengen in | Töm noearje Saenteims |
| Grènsj aan | Saenteim |
Gäörne (Aad-Mäöres: Lhááb Húú, Kólsztersj: Ịḗp Ísị ódder Kũné, Aestersj: Xoatlacan, Nieëderlandjsj: Gaarnood ódder Gaernoid Ingelsj: Gernet Fransj: Guerne Silozi: Gyalin Späönsj: Guernita Ieteljaansj: Guernio Slowaaksj: Gzarnič Plātter: Gōarnōt Pruusj: Garnood Pórtegieësj: Guernu Remieënsj: Garnu, Ghernu, Gârnu, Gãrnu, Garniu, Gârniu Ripuarisj: Gurne Wèsfriesj: Guurne Dieënsj: Gyrne Zieëwsj: Gaornood Saterlandjsj: Gärnood) is die stad mid g'r versjèllendjs èddenisj gruup i gans Mäörese. De plaotsj kèntj achtieën óffesjieël näöm in 17 versjèllendj spräök. 't Plaetsjke steit ónger angere bekèndj óm g'r groeater kèrkelikhed. d'n Haelf aller inwoeaner woeantj i g'm kloeastere. De luuj i g'r stad zeen dao waorlik gruuetsj óm.
Naom
De naom Gäörne kömp aaf ven guurnoead. Dit wies óp get guursj wo noead zie, dös hieël wórswaer. De näöm in anger spräök zeen aaftrèkseler ven guurnoead ódder evolksmóndj slechewer, det netuurlik ven órzjien ven slèch waer ódder det slèch waer aafkömp. E veurbeildj ven 'nem oetstenjelikem naome daen ven slechewer aafkómstig zie is det ingelsje sleeched wear, det pruusje slechtewerr, det fransje esleguerre èn det nieëderlandjsje slechtewair.
Det kólsztersje Kũné is aafglijje ven Gäörne, det kólsztersje Ịḗp Ísị is ven g'm Aad-Mäörese aafglijjen es Lhááb Húú (hoeag staad). 'd Aestersje Xoatlacan ("sjoeatɬákán") kömp ven "xoatla-" (ven "xoatlatl"; 'ne goodvarige) mid g'r achtervoging "-can" ("staad") èn mèntj dös "plaotsj dèr goodvaeriger".
Gesjiechte
| 15px zuuch Gesjiechte ven Gäörne veur g'r höjdjziej euver gezem óngerwèrpe. |
[[aafbeilding:GaorneKloeasterstraot.jpg|thumb|De Kloeasterstraot, ein dèr aads sträöt in Mäörese.]]
Gäörne woort veur g'm ieëste vermèldj in 420ᵉ óp g'm Huètssteine. 't Plaetsjke sting dend'rtieje bekèndj es e dörp mit wènnig aanhang aan e glouve èn woort daeróm aangevalle dórch det hèèr ven Huète. d'n Aanval sjèdj oet achter inkel jaor èn daerachter huuerdje me nieks mieë ven Gäörne. Zjuus in 1239ᵉ mèrk me weir get óp. Gäörne kreeg e kèrkske. d'r Loog, zoea bliek oete dókkemènj, al e kloeaster. Taeves bliek oete dókkemènj det de Kloeasterstraot dend'rtieje vriewaal 'd zèlfdje d'rs oedzoog es taengerwuuerdjig. Dit weitje wèt me dórch 'ne prèntj dae me vónj tösje die dókkemènj. Inne Middelieëver woort väöl ópgesjreven euver g'm dörpe, wo me venaaf kèn lieje det 'd dös bliekber e blangriek dörp gewaes mós zeen, dös 'n stad.
In 1846ᵉ woor d'r 'ne stadbrandj. d'n Haelf dèr stad brónj eweg. Slèch die aaj stadmoer, e groeat deil dèr Kirkestraot ènne Kloeasterstraot bleve behaaje. Wo vruueger de mert loog lègk noe de staasje. De stad woort ópgebówwe èn kreeg in 1896ᵉ 'ne staasje. Inne Twieëdje Waerelskrieg volentj inkel bömb óp Gäörne wodórch de Kirkestraot gans verwós woort èn me de kèrk mós blösjen óm 'm tö laoten euverlaeve. Ouch de staasje woor kepót bómberdieërdj gewaore. In 1954ᵉ begós me mitte boew einer nuujer staasje, die in 1963ᵉ vaerdig woor. Dit ópónthaadj koom dórch wórd boewmatterjaal èn stakinger veur loeansverhoeaging.
Glaas-in-loead
[[Plaetje:Glaas in Loead in de Maennerbruurskirk.jpg|thumb|'n Glaas-in-loeadsroet ven g'r Maennerbruurskèrk; óntwórpe dórch Franck Uul.]] Gäörne steit bekèndj óm zien glaas-in-loeadsroeter. De Maennerbruurskèrk èn 't Maennerbruurskloeaster hange d'rs vól mid. De meis dezer roeter zeen óntwórpe dórch Franck Uul. Väöl roeter móste resterieërdj waere achter g'm oearloupe, es die zwaor besjaajig wore dórch allieërdj vuur. d'r Zeen koum roeter in zoea wieje kepót gemaak det die nimmieë maakber wore. Die roeter die waal toet dees zeukgroop huuerdje mós me óppernuuj gete, men det woor netuurlik gei perblieëm. Glaas-in-loead is taengerwuuerdjig 'n waor terdiesje gewaoren i g'r stad Gäörnès. Die meis luuj höbbe zèlf waal èns 'n glaas-in-loeadsroet gemaak; vriewaal edertj hoes haet glaas-in-loeadsroeter. Die èch ambachsluuj make kónstantj dórch roeter ven glas-in-loeaje. De meis roeter zeen taengerwuuerdjig veur g'm èkspórje gemèndj, meh stènna waere roeter vervangen ódder resterieërdj.
Spräök
Die óffesjieël spräök in Gäörne zeen Lèmbörgsj, Nieëderlandsj, Ingelsj, Aad-Mäöres èn Kólsztersj. Wiejer zeen d'rs nag mènderhijjer aan Fransje, Silozieë, Späönsje, Ieteljaansje, Slowaaksje, Pruusje, Pórtegieësje èn Remieënske èn wore d'rs vruueger nag mènderhijjer aan Wèsfriesje, Dieënsje, Zieëwsje èn Saterlandjsje. Ripuarisj wuuertj neet genömp es 't euverkórtbie g'm Lèmbörgsje lègk óm tö idèntefissieëre. 't Plātter woort inne Middelieëver gekaldj èn is de veuraajer Lèmbörgsjès. 't Mäöres is nömmer zoea etrèk gewaes in Gäörne. De naom veur Gäörne i g'm ónóffesjieëlem Gäörner Mäörese is Güène ódder Gärnuèt.
Glouf
[[aafbeilding:KattedraalGäörne.jpg|thumb|left|De kattedraol Saenteims die Gäörnes verplaotsj is.]]
[[aafbeilding:Maennerbruurskloeaster.jpg|thumb|'t Maennerbruurskloeaster.]]
Gäörne steit d'r óm bekèndj e zieër glöjvig plaetsjke tö zeen. d'r Bevinje zich e kloeaster, 'n pastoearie èn zölf 'n kèrk in de stad. Ekloeaster zètte zoeaget viefènzeuvetig nön èn hóngerdj mónniker. Vriewaal 't ènsigs glouf is det Kaddeliegk. 't Fèèt det d'n haelf dèr inwoeaner in e kloeaster laef zaet zat. 't Kèrkelik bestuur ven Mäörese zèt zaer 1973e in Gäörne gevèstig, es 't vriewaal 't ènsigs plaetsjke zie wo nag väöl glouviger zètte.
| Hèrgingsópboew 2010 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Staad | Kaddeliegk | Hèrvórmp | Kloeasterlik | Anglikäönsj | Kalvienisj | Ludersj | Baptisj | Móslim | Hindisj | Boedisj | Óngóddelik | Gans |
| Gäörne (midbaer) | 471 | 44 | 186 | 132 | 61 | 11 | 23 | 54 | 37 | 6 | 146 | 1.171 |
| Naervelle | 34 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 38 |
| Toeamgaerne | 16 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 16 |
| Gans | 521 | 48 | 186 | 132 | 61 | 11 | 23 | 54 | 37 | 6 | 146 | 1.225 |
Vólksópboew
| Vólksópboew 2010 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Staad | Platter | Kólszter | Gäörner Mäöres |
Ingelsj | Nieëderlandjsj | Móslim | Euver | Gans |
| Gäörne (midbaer) | 324 | 178 | 73 | 216 | 198 | 57 | 125 | 1.171 |
| Naervelle | 27 | 0 | 11 | 0 | 0 | 0 | 0 | 38 |
| Toeamgaerne | 8 | 0 | 6 | 0 | 0 | 0 | 2 | 16 |
| Gans | 359 | 178 | 90 | 216 | 198 | 57 | 127 | 1.225 |
Kaart
| Pater Keupstraot | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| *1 | hie woeantj: MartijnM Pater Keupstraot 2 |
hie woeantj: Pierlot Pater Keupstraot 4 |
*2 | hie woeantj: Martijn Pater Keupstraot 6 |
hie woeantj: Aesopos Pater Keupstraot 8 |
*3 | hie woeantj: TahR78 Pater Keupstraot 10 |
hie woeantj: Pietje Pater Keupstraot 12 |
*4 | hie woeantj: Sumurai8 Pater Keupstraot 14 |
| hie woeantj: Jillids Pestoear Jan venne Baekstraot 1 |
bedrief: GTV Pestoear Jan venne Baekstraot 3 |
bedrief: TÖ KOUP Pestoear Jan venne Baekstraot 5 |
hie woeantj: George Matthews Pestoear Jan venne Baekstraot 7 |
hie woeantj: Bèr Mans Pestoear Jan venne Baekstraot 9 |
hie woeantj: Bart Koenen Pestoear Jan venne Baekstraot 11 |
hie woeantj: Artur Sjèfferzoean Pestoear Jan venne Baekstraot 13 | ||||
| Pestoear Jan venne Baekstraot | ||||||||||
| hie woeantj: Lokixx Pestoear Jan venne Baekstraot 2 |
hie woeantj: Censuree Pestoear Jan venne Baekstraot 4 |
hie woeantj: M. van Gent Pestoear Jan venne Baekstraot 6 |
hie woeantj: Echocho Pestoear Jan venne Baekstraot 8 |
hie woeantj: Umbel Pestoear Jan venne Baekstraot 10 |
hie woeantj: Ygo August Donia Pestoear Jan venne Baekstraot 12 |
Staasje Staasjeshaof 1 | ||||
| Maennerbruurskloeaster Kloeasterstraote 1/3 |
Pastoearie Kloeasterstraote 5 |
kaffee: De Sjienendje Mörge Kloeasterstraote 7 |
sjóp: Zaeletènt Kloeasterstraote 9 |
sjóp: TÖ KOUP Kloeasterstraote 11 | ||||||
| Kloeasterstraote | ||||||||||
| hie woeantj: SPQRobin Kloeasterstraote 2 |
hie woeantj: Anfii Kloeasterstraote 4 |
Maennerbruurskèrk Kirkestraot 5 |
hie woeantj: Cléo Kloeasterstraote 8 |
kaffee: 't Hölke Kloeasterstraote 10 |
hie woeantj: Mihay Kloeasterstraote 12 |
hie woeantj: Geleyns Kloeasterstraote 14 | ||||
| hie woeantj: TÖ KOUP Praester ven Bùrgstraot 1 |
hie woeantj: TÖ KOUP Kóster Óbbaekestraot 1 |
hie woeantj: TÖ KOUP Pestoear Lintjesstraot 1 |
hie woeantj: TÖ KOUP Pestoear Lintjesstraot 2 |
hie woeantj: TÖ KOUP Diercxstraot 1 |
hie woeantj: Dimitri Diercxstraot 2 | |||||
| hie woeantj: Hoogvleet Praester ven Bùrgstraot 3 |
hie woeantj: TÖ KOUP Kóster Óbbaekestraot 3 |
hie woeantj: TÖ KOUP Pestoear Lintjesstraot 3 |
hie woeantj: TÖ KOUP Pestoear Lintjesstraot 4 |
hie woeantj: TÖ KOUP Diercxstraot 3 |
hie woeantj: Dimitri Diercxstraot 4 | |||||
| hie woeantj: TÖ KOUP Kirkestraot 1 |
hie woeantj: TÖ KOUP Kirkestraot 3 |
hie woeantj: TÖ KOUP Kirkestraot 7 |
hie woeantj: TÖ KOUP Kirkestraot 9 |
hie woeantj: TÖ KOUP Kirkestraot 11 |
hie woeantj: Alexandru Kirkestraot 13 | |||||
| Kirkestraot | ||||||||||
- Praester ven Bùrgstraot
- Kóster Óbbaekestraot
- Pestoear Lintjesstraot
- Diercxstraot (ouch Staasjeshaof genömp)
Zösterstej
Zuuch ouch
| 40px|center | Dees ziej is verwikiedj gewaore. Dees ziej is beslaoten es ein ózzer gooj ziej tö zeen. Mieë daereuver luues se-n hie. | 40px|center |
Categorie:Gooj ziej
Categorie:Gäörne Categorie:Pläöts