thumb|d'n Huujigen oetlag dèr Appentjeruuer. thumb|Die oetligking drek achter g'r indamming. thumb|Die Appentjeruuer veur g'r indamming. Die Appentjeruuer is ei dèr Mäöreser wèster. 'd Is óntstangen oet 'ner rie aan róndjligkendjer uuer behuuerendj toet g'r Mäöreser riek. Noesjiks is dórch indamming, óphuueging èn oeddruueging ei groeat èè óntstange woróp mitnaam landjsboew geplach wuuerdj èn wo inkel luuj woeane.
Gesjiechte[]
De naom Appentjeruuer kömp ven g'r späönsjer oeddrókking apenas tierra (koum landj). Appentjeruuer waar vruueger 'nen etól (ódder atól) èn had gein vas bewoeaning, meh nör e paar luuj die óngerzeuk verrichdje. De beboewing waar meistes óngerzeuksgerichdjer bewoeaning die mitnaam gerich is óp g'm indammingsperjèkte. 'd Goof plen óm alt betwösj gie uuer, die etólliglik in 'ner rönj ligke, óp tö lenjelike èn es landjsboewsgrönj tö broeken óm zoea die euverkórtkómming aan landjsboewsgrönj t'euverkómme. Dees plen óntstónge róndj 1995ᵉ. In zeptèmbere 2002 woort beslaoten óm die uuer in tö damme. In óktoeabere ven g'm zèlvendjem jaore begós me aan g'r indamming die in 2005ᵉ aafkoom. In gezem jaore begós me-n ouch aan g'r dörper óp g'm èèe. Die meis staad bleve leidig èn nör wènnig lèmbörgsjer luuj trógtentj achter g'r uuer.
'd Gooddeils leidig wès tróg väöl aazjer luuj aan, mitnaam oet Wès-Indieë. Betwösj 2007ᵉ èn 2009ᵉ trógtentj helstwieëdoezjendj luuj oed Aazje achter g'r uuer èn die maakdje den d'n hèlf dèr bevólking oet. Dees aazjer luuj woorte dórch netinglik internasjenaal zaaksluuj aangetróg èn aangemodig óm óp g'm èèe tö gaon wèrken in g'm landjsboewe dan g'm groeatwèrke. Ónger g'r luuj waar ouch d'r hoeagópgelijjen èn lichtelik vermoeagendje Soeddir Vajalarèsj. Dae zoog kröpsje, wórj wèrksstaad èn ómgaevingsbleuting. Óm dees dinger tö mèndere kóch t'r inkel groeatwèrksstaad èn boewsgrönj óp èn begós t'r e vodersbedrief èn begós t'r aan gekruujeboewing. Zien zaak, Vayalaresh Organic, grödje èn bekoom rieëdelik vólkelik.
Óp 14 mèèe 2009 koom 'n vólksstömming die dórch Soeddirre ewaeg gebrach woort. Dees stömming beteikendje d'n ópzadj eins vólksmechteliks raods. 'n Ruum mieëderhed dèr inwoeaner dèr Appentjeruuer stömdje namelik veur g'm ópzadje, tródsgem e groeat deil dèr bevólking neet gestömp had. Dórch ge vólksstömming woort de Wèsraod dèr Appentjeruuer ópgezadj gewaore. Die verkeziginger woorte gehaajen óp 23 zjuulje 2009. De raod wuuertj saergem dómmenieërdj dórch Greun Mäöres ónger g'r liejing ven Soeddirre.
Staad[]
Appentjeruuer is nör ei besjikkelik deil, men besteit waal oet mieëder dörper èn göchter:
- Atólshave is die höjdjstaad èn besteid oet mieëder wiek, namelik Bieèè, Midbaer, Zuudziej. Wiejer neet 'd ónnag 'n groeatwèrksstaadwiek, genaamp Indùstrie èn huuere die göchter Nórsdók èn Èèerstraot.
- Hèljerwaadj ligk in g'm noearje bie g'm bósjrenje. In g'r staad woeanentj meistes boewer. 'd Göch Hookshoes huuertj bie g'r staad.
- Nórdkantj ligk aan g'r nórder ziej dèr groeatwèrksstaad. Nórdkantj neet de wiek Nórdindùstrie.
- Tèmpelsdörp is die zudeliks staad. Die göchter Tèmpelsdörp-aan-Dókseuverziej, Mórzelsdók, Lankwaegsdók èn Euverslaagsdók behuuerentj toet gezer staad.
Glouf[]
1200px
Vólksópboew[]
| Vólksópboew 2012 | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Staad | Platter | Kólszter | Vieëdnemieësj | Indisj[1] | Zieëmsj | Sjineesj | Laotisj | Zingepoearisj | Meleizisj | Oezbekistansj | Oeas-Indisj | Ingelsj | Nieëderlandjsj | Euver | Gans |
| Bieèè | 2.917 | 28 | 187 | 482 | 104 | 126 | 205 | 68 | 158 | 487 | 34 | 11 | 26 | 39 | 4.872 |
| Euverslaagsdók | 25 | 0 | 11 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 | 0 | 39 |
| Hèljerwaadj | 482 | 15 | 91 | 34 | 7 | 0 | 22 | 6 | 23 | 0 | 41 | 56 | 23 | 12 | 812 |
| Hookshoes | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 |
| Indùstrie | 71 | 0 | 126 | 28 | 33 | 0 | 0 | 11 | 0 | 0 | 9 | 21 | 3 | 6 | 308 |
| Lankwaegsdók | 8 | 3 | 0 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 17 |
| Midbaer | 712 | 8 | 346 | 102 | 362 | 218 | 71 | 182 | 77 | 6 | 108 | 122 | 62 | 63 | 2.439 |
| Mórzelsdók | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 9 |
| Nórdindùstrie | 37 | 0 | 42 | 11 | 18 | 8 | 0 | 9 | 3 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 129 |
| Nórdkantj | 459 | 118 | 217 | 82 | 193 | 310 | 93 | 217 | 150 | 61 | 177 | 183 | 102 | 26 | 2.388 |
| Nórsdók | 72 | 0 | 83 | 0 | 8 | 0 | 3 | 0 | 5 | 0 | 6 | 0 | 5 | 0 | 182 |
| Tèmpelsdörp | 864 | 217 | 120 | 216 | 117 | 34 | 89 | 4 | 58 | 0 | 14 | 113 | 29 | 20 | 1.895 |
| Tèmpelsdörp-aan-Dókseuverziej | 40 | 0 | 3 | 6 | 0 | 0 | 7 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 59 |
| Zuudziej | 1.285 | 230 | 374 | 218 | 107 | 0 | 133 | 129 | 150 | 0 | 105 | 218 | 71 | 24 | 3.044 |
| Èèerstraot | 72 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 0 | 0 | 81 |
| Gans | 7.056 | 623 | 1.600 | 1.181 | 949 | 696 | 625 | 626 | 627 | 554 | 494 | 729 | 327 | 190 | 16.277 |
Óntlègking[]
- ↑ Hiemit mèntj me luuj oet Wès-Indieë.
| 40px|center | Dees ziej is verwikiedj gewaore. Dees ziej is beslaoten es ein ózzer gooj ziej tö zeen. Mieë daereuver luues se-n hie. | 40px|center |
Categorie:Gooj ziej
Categorie:Appentjeruuer